Një statujë bronzi me pamje ekzotike, e gërmuar kohët e fundit nga zona Sanxingdui në Guanghan, provincën Sichuan, mund të ofrojë të dhëna tërheqëse për dekodimin e ritualeve misterioze fetare që rrethojnë vendin e famshëm arkeologjik 3000-vjeçar, thanë ekspertët shkencorë.

Një figurë njerëzore me një trup si gjarpër dhe një enë rituale të njohur si zun në kokë, u zbulua nga "gropa e flijimit" nr. 8 nga Sanxingdui. Arkeologët që punojnë në vend konfirmuan të enjten se një tjetër artefakt i gjetur disa dekada më parë është një pjesë e thyer e këtij të zbuluari rishtazi.

Në vitin 1986, një pjesë e kësaj statuje, pjesa e poshtme e trupit të lakuar të një njeriu të bashkuar me një palë këmbë zogu, u gjet në gropën nr. 2 disa metra më tutje. Pjesa e tretë e statujës, një palë duar që mbajnë një enë të njohur si lei, u gjet gjithashtu kohët e fundit në gropën nr. 8.

Pasi u ndanë për 3 mijëvjeçarë, pjesët më në fund u ribashkuan në laboratorin e ruajtjes për të formuar një trup të tërë, i cili ka një pamje të ngjashme me një akrobat.

Dy gropa plot me artefakte bronzi me një pamje të çuditshme, që përgjithësisht mendohet nga arkeologët se janë përdorur për ceremoni flijimi, u gjetën aksidentalisht në Sanxingdui në vitin 1986, duke e bërë atë një nga gjetjet më të mëdha arkeologjike në Kinë në shekullin e 20-të.

Gjashtë gropa të tjera u gjetën në Sanxingdui në vitin 2019. Mbi 13,000 relike, duke përfshirë 3,000 artefakte në strukturë të plotë, u zbuluan në gërmimin që filloi në 2020.

Disa studiues spekulojnë se artefaktet u thyen qëllimisht përpara se të futeshin nën tokë në sakrifica nga njerëzit e lashtë Shu, të cilët dominonin rajonin atëherë. Përputhja e të njëjtave artefakte të gjetura nga gropa të ndryshme tenton t'i japë besim asaj teorie, thanë shkencëtarët.

"Pjesët u ndanë përpara se të varroseshin në gropa," shpjegoi Ran Honglin, një arkeolog kryesor që punon në vendin e Sanxingdui. “Ata treguan gjithashtu se dy gropat ishin hapur në të njëjtën periudhë. Kështu, zbulimi ka një vlerë të lartë, sepse na ndihmoi të njohim më mirë marrëdhëniet e gropave dhe sfondin shoqëror të komuniteteve në atë kohë.”

Ran, nga Instituti i Kërkimeve të Relikteve Kulturore dhe Arkeologjisë Provinciale Sichuan, tha se shumë pjesë të thyera mund të jenë gjithashtu "puzzle" që presin të bashkohen nga shkencëtarët.

"Shumë më shumë relike mund të jenë të të njëjtit trup," tha ai. “Ne kemi shumë surpriza për të pritur.”

Figurinat në Sanxingdui mendohej se pasqyronin njerëz në dy klasa të mëdha shoqërore, të diferencuara nga njëra-tjetra përmes modeleve të flokëve. Duke qenë se objekti i gjetur rishtazi me trupin e gjarprit ka një lloj të tretë flokësh, ai ka të ngjarë të tregojë një grup tjetër njerëzish me një status të veçantë, thanë studiuesit.

Mallrat prej bronzi në forma të panjohura dhe mahnitëse më parë vazhduan të gjenden në gropa në raundin e vazhdueshëm të gërmimeve, i cili pritet të zgjasë deri në fillim të vitit të ardhshëm, me më shumë kohë të nevojshme për konservim dhe studim, tha Ran.

Wang Wei, drejtor dhe studiues në Divizionin Akademik të Historisë të Akademisë Kineze të Shkencave Sociale, tha se studimet e Sanxingdui ishin ende në një fazë të hershme. “Hapi tjetër është kërkimi i rrënojave të arkitekturës në shkallë të gjerë, të cilat mund të tregojnë një faltore,” tha ai.

Pranë “gropave të flijimit” u gjet së fundmi një themel ndërtimi, me një sipërfaqe prej 80 metrash katrorë, por është shumë herët për të përcaktuar dhe njohur se për çfarë përdoren apo natyrën e tyre. "Zbulimi i mundshëm i mauzoleumeve të nivelit të lartë në të ardhmen do të sjellë gjithashtu të dhëna më të rëndësishme," tha Wang.